وقتی که یک مادر تازه وارد دوره شیردهی می‌شود، یکی از مسائل مهمی که ممکن است با آن مواجه شود، کمبود تولید شیر است. افزایش تولید شیر یک نگرانی مشترک برای بسیاری از مادران است. در این مقاله، به بررسی ۱۵ راهکار ساده و موثر برای سریعترین راه برای افزایش شیر مادر می‌پردازیم.
کودک شما حداقل 8 تا 16 بار در 24 ساعت یا هر 2 تا 3 ساعت یکبار شیر می خورد.
نشانه های سیر شدن نوزاد تازه متولد شده با شیر مادر
- نوزاد شما در یک هفته ی اول حداقل 6 یا 5 بار پوشک خود را خیس می کند و حداقل 1 بار در 24 ساعت مدفوع می کند.
- شما می‌توانید هنگام شیر خوردن صدای شیر را بشنوید یا می‌توانید قورت دادن شیر را حس کنید.
- سینه های شما بعد از شیردهی نرم تر به نظر می رسند.
- پس از هفته اول، نوزاد شما 120 تا 220 گرم در هفته افزایش می یابد. نیازی به وزن کردن کودک در خانه نیست. پزشک کودک شما این کار را برای شما انجام خواهد داد. ممکن است متوجه شوید که کودک شما از لباس هایش بزرگتر شده است.
- نوزاد شما 10 تا 14 روز پس از تولد وزن خود را به دست آورده است.
عوامل کاهنده شیر مادر
- کم بودن غدد شیری: بعضی از زنان غدد شیری کمتری نسبت به سایرین دارند و همین موضوع دلیلی بر کم بودن شیر آن‌ها است. البته شیر دادن به نوزاد به‌مرور زمان باعث می‌شود که تعداد این غدد افزایش پیدا کند و شیر با کیفیت تری در اختیار نوزاد قرار گیرد. البته برای افزایش شیر مادر مصرف برخی از خوراکی‌ها و غذاها نیز موثر است
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن مادر می تواند باعث کاهش تولید شیر شود. در صورت کشیدن سیگار سعی کنید سیگار کشیدن را ترک کنید یا کاهش دهید.بعد از شیردهی سیگار بکشید، نه قبل از آن.با کودکتان در یک اتاق سیگار نکشید.
- شروع زودهنگام قرص های ضد بارداری : می تواند باعث کاهش شیر شما شود. حداقل 6 هفته قبل از مصرف قرص های ضد بارداری صبر کنید و سپس فقط از مینی قرص (پروژستین) استفاده کنید. اگر همچنان متوجه کاهش شیر خود شدید، در مورد سایر گزینه های کنترل بارداری با پزشک خود صحبت کنید. سایر داروها نیز ممکن است بر تولید شیر تأثیر بگذارند.
- کم خونی : اگر پزشک شما می گوید کم خون هستید، مکمل آهن مصرف کنید.
- بیماری مادر: بیماری ای که باعث ایجاد ضعف و مشکل جسمی و روحی برای مادر شود در تولید شیر مادر تاثیرگذار است.
- بارداری : شیردهی با تغییر در چرخه‌ی تخمک گذاری می‌تواند به جلوگیری از بارداری کمک کند، اما این امر همیشگی نیست. بارداری در دوران شیردهی ممکن است خواسته یا ناخواسته رخ دهد. هورمونهای دوران بارداری، موجب تغییر در حجم شیر و همچنین تغییر طعم آن می‌شود که ممکن است برای کودک شیرخوار این تغییرات خوشایند نباشد. کودکی که در حال حاضر به او شیر می‌دهید ممکن است به این تغییرات اهمیتی ندهد و بدون هیچ مشکلی به شیرخوردن ادامه دهد، یا ممکن است تفاوت طعم را دوست نداشته باشد و موجب شود که کودک کمتر شیر بخورد یا به طور کامل از شیر گرفته شود. یا برخی از کودکان با این کاهش حجم شیر، ناامید می‌شوند و شیرخوردن را متوقف می‌کنند. بنابراین اضافه کردن غذای کمکی به برنامه غذایی کودک اهمیت پیدا می‌کند.
- جراحی سینه : جراحی زیبایی سینه انواع مختلفی چون بزرگ کردن، کوچک کردن، پروتز و … دارد و انجام هریک از آن‌ها باعث آسیب دیدن بافت‌های سینه می‌شود. حال نکته‌ای که وجود دارد، این است که آسیب دیدن بافت‌های سینه در مقدار شیر خروجی از سینه تاثیرگذار خواهد بود و باعث می‌شود شیر کمتری از سینه خارج شود. بنابراین مادرانی که عمل‌های زیبایی سینه انجام داده‌اند باید انتظار کم بودن شیر خود را داشته باشند.
- استرس: داشتن اضطراب و استرس می تواند در کم شدن شیر مادر تاثیر گذار باشد. البته نمی توان گفت استرس تاثیر مستقیم در شیر مادر دارد ولی مادران مضطرب معمولا حوصله دادن شیر منظم و طولانی به کودک خود ندارند و این باعث کاهش کیفیت و مقدار شیر شما خواهد شد.
15 راهکار عملی برای سریعترین راه برای افزایش شیر مادر
1. تغذیه صحیح
تغذیه صحیح مناسب یکی از سریعترین راه برای افزایش شیر مادر است . مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به بهبود تولید شیر کمک کند.
2. مصرف آب کافی
آب کافی مهم‌ترین عامل در تولید شیر مادر است. معمولاً مصرف حداقل هشت لیوان آب در روز توصیه می‌شود. آب کافی یکی از راحت ترین و سریع ترین راه برای افزایش شیر مادر است.
3. آب انگور
یکی از راه‌های طبیعی برای افزایش شیر، مصرف آب انگور است. این آب می‌تواند مقدار و کیفیت شیر را افزایش دهد.
4. استراحت کافی
استراحت به مادران شیرده کمک می‌کند تا انرژی لازم برای تولید شیر را داشته باشند.
5. مصرف مواد غذایی تخمیری
مصرف مواد غذایی تخمیری مانند ماست و کفیر می‌تواند به تنظیم فعالیت معده کمک کند و در نتیجه تولید شیر را افزایش دهد.
6. تماس پوست به پوست با نوزاد
تماس پوست به پوست با نوزاد پس از تولد می‌تواند تولید هورمونهای موثری را در مادران تحریک کند که به افزایش شیر کمک می‌کند.
7. استفاده از پمپ شیردهی
پمپ شیردهی می‌تواند به مادران کمک کند تا شیر خود را در زمان‌های مختلف و به میزان دلخواه ایجاد کنند.
استفاده منظم از پمپ
برنامه‌ریزی منظم برای استفاده از پمپ شیردهی می‌تواند به تنظیم و افزایش تولید شیر کمک کند.
8. تغییر در الگوی شیردهی
تغییر در الگوی شیردهی می‌تواند باعث افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش تولید شیر شود.
شیردهی با فواصل کوتاه
شیردهی با فواصل کوتاه‌تر می‌تواند به تنظیم تولید شیر کمک کند.
9. مصرف گیاهان دارویی
مصرف برخی گیاهان دارویی مانند رازیانه ، مارچوبه ، زیره سبز ، سیر و آویشن می‌تواند به تحریک تولید شیر کمک کند.
10. انجام یوگا و مدیتیشن
انجام یوگا و مدیتیشن می‌تواند به کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک کند که در نتیجه میزان تولید شیر افزایش می‌یابد.
11. مصرف مواد مغذی خاص
مصرف مواد مغذی خاص مانند کنجد ، شیرین‌بیان‌ها ، تخم و روغن بذرکتان و دانه‌های روغنی می‌تواند تولید شیر را افزایش دهد.
12. کاهش استرس
استرس می‌تواند تولید شیر را کاهش دهد. تمرکز بر روش‌های کاهش استرس می‌تواند بهبود تولید شیر را ایجاد کند.
13. مصرف مکمل‌های تغذیه
مصرف مکمل‌های تغذیه مثل ویتامین D و کلسیم می‌تواند تولید شیر را تقویت کند.
14.استفاده از تکنیک‌های ماساژ و ماساژ ورزشی
تکنیک‌های ماساژ در اطراف پستان‌ها می‌تواند به تحریک تولید شیر کمک کند. و همچنین ماساژ ورزشی می‌تواند به بهبود جریان خون و تغذیه به پستان‌ها کمک کند و در نتیجه تولید شیر را افزایش دهد.
15. مشاوره پزشکی
در صورت عدم بهبود تولید شیر، مشاوره با پزشک تخصصی تغذیه می‌تواند سریع ترین راه افزایش شیر مادر را مختص ویژگی ها و عادات غذایی شما ارائه دهد.
سخن آخر
افزایش تولید شیر مادر نه تنها برای سلامتی نوزاد بلکه برای سلامتی مادر هم اهمیت دارد. با رعایت تغذیه صحیح، استراحت کافی، و استفاده از روش‌های طبیعی می‌توانید تولید شیر خود را افزایش دهید.
پرسش‌های متداول سریعترین راه برای افزایش شیر مادر
استفاده منظم و درست از پمپ شیردهی هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند و به کمک مادران در تنظیم تولید شیر می‌آید.
بله، آب انگور به دلیل خواص خاص خود می‌تواند به بهبود تولید و کیفیت شیر کمک کند.
بله، ماساژ ورزشی به بهبود جریان خون و تغذیه پستان‌ها کمک می‌کند و در نتیجه تولید شیر افزایش می‌یابد.
نه، تغذیه غنی از مواد مغذی هم برای سلامتی مادر و هم نوزاد اهمیت دارد.
مشاوره با پزشک تخصصی تغذیه می‌تواند راهکارهای دقیق‌تر و سازگار با وضعیت شخصی مادر را ارائه دهد و به بهبود تولید شیر کمک کند.