برخورد با کودک لجباز برای والدین چالش برانگیز است زیرا واداشتن آنها به انجام کارهای اساسی مانند حمام کردن، خوردن غذا یا رفتن به رختخواب یک مبارزه روزمره است. والدین ناخواسته با تسلیم شدن در برابر عصبانیت کودکان، رفتار قاطعانه و لجبازی در کودکان را تشویق می کنند.
ویژگی های یک کودک لجباز
هر کودکی که آزادانه کارهایش را انجام می دهد، لجباز نیست. این مهم است که قبل از هر اقدام قوی متوجه شوید که آیا کودک شما لجباز است یا مصمم است. کودکان با اراده قوی می توانند بسیار باهوش و خلاق باشند. آنها سؤالات زیادی می پرسند که ممکن است به عنوان شورش در نظر گرفته شود. آنها عقاید دارند و “انجام دهنده” هستند. از سوی دیگر، کودکان لجباز به عقاید خود پایبند هستند و حاضر نیستند به آنچه شما می گویید گوش دهند.
در اینجا چند ویژگی دیگر وجود دارد که کودکان لجباز ممکن است نشان دهند آنها نیاز شدیدی به تایید و شنیده شدن دارند. بنابراین ممکن است اغلب توجه شما را جلب کنند. آنها می توانند به شدت مستقل باشند و متعهد هستند تا کاری را که دوست دارند انجام دهند. همه کودکان عصبانی می شوند، اما افراد لجباز ممکن است این کار را بیشتر انجام دهند. آنها می توانند گاهی “رئیس” باشند و دوست دارند کارها را با سرعت خود انجام دهند.
روانشناسی برخورد با کودک لجباز
شما باید تفاوت بین قاطعیت و سرسختی را بدانید. پس چگونه یکی را از دیگری تشخیص بدهیم؟ معنای فرهنگ لغت عزم «ثبات هدف» است. لجبازی به معنای داشتن عزم تزلزل ناپذیر برای انجام کاری یا عمل به روشی خاص است. به عبارت ساده، امتناع از تغییر افکار، رفتارها یا اعمال خود بدون توجه به فشار بیرونی برای انجام آن است. لجبازی در کودکان می تواند ژنتیکی یا یک رفتار اکتسابی ناشی از تأثیرات محیطی باشد.برخورد با کودک لجباز ممکن است به صبر و تلاش بیشتری نیاز داشته باشد، زیرا باید الگوی رفتاری کودک خود را به دقت مشاهده و درک کنید.
نکاتی برای برخورد با کودک لجباز
ممکن است کودک نوپا لجبازی داشته باشید که از ماندن در گهواره خود امتناع می ورزد. یا هر بار که می خواهید به او غذا بدهید قاشق غلات خود را کنار می گذارد. یا ممکن است یک کودک شش ساله داشته باشید که اصرار دارد هر روز یک لباس بپوشد و پای خود را به پا می زند تا از هر قانون یا دستوری که به او می دهید سرپیچی کند.
1. سعی کنید گوش کنید
ارتباط یک خیابان دو طرفه است. اگر میخواهید فرزندتان به حرفهای شما گوش کند،بهترین برخورد با کودک لجباز شما شنونده ی خوب بودن است. کودکان لجباز ممکن است نظرات قوی داشته باشند و تمایل به بحث و جدل داشته باشند. اگر احساس کنند صدایشان شنیده نمی شود، ممکن است سرکشی کنند.
در بیشتر مواقع، وقتی فرزندتان اصرار دارد کاری را انجام دهد یا انجام ندهد، گوش دادن به صحبتهای او و گفتوگوی آزاد در مورد چیزی که او را آزار میدهد میتواند این کار را به سرانجام برساند. به عنوان مثال، اگر کودک شما برای تمام کردن ناهار عصبانی است، به او به زور غذا ندهید. در عوض، از آنها بپرسید که چرا نمیخواهند غذا بخورند و خوب به حرف هایش گوش کنید. ممکن است به دلیل بازیگوش بودن یا داشتن شکم درد باشد. اگر می خواهید کودک پنج ساله لجبازتان به حرف های شما گوش کند، سعی کنید با آرامش به حرف هایش گوش کنید.
2. با آنها ارتباط برقرار کنید
کلید برخورد با کودک لجباز ارتباط صحیح است.آنها را مجبور نکنید، وقتی بچه ها را مجبور به انجام کاری می کنید، آنها تمایل دارند که عصیان کنند و هر کاری که نباید انجام دهند. اصطلاحی که به بهترین وجه این رفتار را تعریف می کند، اراده متقابل است که یکی از ویژگی های رایج کودکان لجباز است. ضد اراده غریزی است و تنها محدود به کودکان نیست. با فرزندان خود ارتباط برقرار کنید. به عنوان مثال، مجبور کردن کودک شش ساله خود که اصرار دارد بعد از خوابش تلویزیون تماشا کند، فایده ای ندارد. در عوض، با آنها بنشینید و به آنچه که تماشا می کنند علاقه نشان دهید.
هنگامی که شما توجه خود را نشان می دهید، احتمالاً کودکان پاسخ خواهند داد. کودکانی که با والدین یا مراقبان خود در ارتباط هستند می خواهند همکاری کنند. سوزان استیفلمن در کتاب والدین بدون مبارزات قدرت میگوید: «ایجاد ارتباط تزلزل ناپذیر با کودکان سرکش، برخورد با آنها را آسانتر میکند».
3. به آنها گزینه هایی بدهید
کودکان لجباز ممکن است ذهن خود را داشته باشند و همیشه دوست نداشته باشند که به آنها گفته شود چه کاری انجام دهند. به کودک لجباز چهار ساله خود بگویید که باید تا ساعت 9 شب در رختخواب باشد و تنها چیزی که از او دریافت خواهید کرد یک “نه!” است. دادن حق انتخاب به کودک راهی برای برخورد با کودک لجباز است.
به جای اینکه به آنها بگویید به رختخواب بروند، از آنها بپرسید که آیا می خواهند داستان A یا B را قبل از خواب بخوانند. فرزند شما می تواند به سرکشی خود ادامه دهد و بگوید: “من به رختخواب نمی روم!” وقتی این اتفاق افتاد، آرام بمانید و به طور واقعی به آنها بگویید: «خب، این یکی از انتخابها نبود». می توانید همان کار را هر چند بار که لازم است و تا حد امکان آرام تکرار کنید. وقتی به نظر می رسد که یک رکورد شکسته است، احتمالاً فرزندتان تسلیم می شود. گفته می شود، گزینه های زیاد نیز خوب نیستند. برای مثال، درخواست از فرزندتان برای انتخاب یک لباس از کمد لباس ممکن است او را گیج کند. شما می توانید با به حداقل رساندن گزینه ها به دو یا سه لباس انتخاب شده توسط شما و درخواست از فرزندتان برای انتخاب از این مشکل جلوگیری کنید.
4. آرامش خود را حفظ کنید
فریاد زدن بر سر کودک نافرمان، مکالمه معمولی بین والدین و کودک را به یک مسابقه فریاد تبدیل می کند. فرزند شما ممکن است پاسخ شما را به عنوان دعوتی برای مبارزه کلامی تلقی کند. این فقط اوضاع را بدتر می کند. این به شما بستگی دارد که در بزرگسالی مکالمه را به یک نتیجه عملی هدایت کنید. به فرزندتان کمک کنید نیاز به انجام کاری یا رفتاری خاص را درک کند. آنچه را که برای آرام ماندن لازم است انجام دهید . مدیتیشن، ورزش یا گوش دادن به موسیقی.
5.موسیقی آرام بخش را در خانه پخش کنید
حتی فرزندان شما هم دوست دارند به موسیقی گوش کنند. هر چند وقت یکبار موسیقی مورد علاقه فرزندتان را پخش کنید. به این ترتیب، میتوانید «رای» آنها را به دست آورید و همچنین به آنها اجازه دهید تا از پیچ و خم خارج شوند.
6. به آنها احترام بگذارید
اگر قدرت را به او تحمیل کنید، احتمالاً نمی پذیرد. در اینجا چند راه وجود دارد که می توانید نحوه ی برخورد با کودک لجباز را بیآموزید. به دنبال همکاری باشید، بر پایبندی به دستورالعمل ها اصرار نکنید. قوانین ثابتی برای همه فرزندان خود داشته باشید و فقط به این دلیل که آن را راحت می دانید، سست نباشید. با آنها همدردی کنید. هرگز احساسات یا ایده های آنها را نادیده نگیرید. بگذارید فرزندانتان هر کاری که می توانند برای خودشان انجام دهند، از وسوسه انجام کاری برای آنها دوری کنید تا از بار آنها بکاهید. همچنین به آنها می گوید که شما به آنها اعتماد دارید. آنچه را که می گویید بگویید و آنچه را که می گویید انجام دهید.
7. با آنها کار کنید
کودکان لجباز یا با اراده به نحوه برخورد شما با آنها بسیار حساس هستند. بنابراین مراقب لحن، زبان بدن و واژگانی که استفاده می کنید باشید. وقتی از رفتار شما ناراحت میشوند، برای محافظت از خود کاری را انجام میدهند که بهتر از همه میدانند. شورش میکنند، حرف میزنند و پرخاشگری نشان میدهند. تغییر نحوه برخورد شما با یک کودک لجباز می تواند واکنش آنها را نسبت به شما تغییر دهد. به جای اینکه به آنها بگویید چه کاری انجام دهند، با آنها شریک شوید. از جملاتی مانند «بیایید این کار را انجام دهیم…»، «چطور است که آن را امتحان کنیم..» به جای «من از شما میخواهم انجام دهید…» استفاده کنید.
از فعالیت های سرگرم کننده برای ترغیب فرزندانتان به انجام کاری استفاده کنید. برای مثال، اگر میخواهید کودک لجبازتان اسباببازیهایش را کنار بگذارد، خودتان این کار را شروع کنید و از او بخواهید «کمک ویژه» شما باشد. همچنین می توانید زمان فعالیت را تعیین کنید و کودک را به چالش بکشید تا اسباب بازی ها را سریعتر از آنچه می توانید کنار بگذارد. این یک ترفند زیرکانه است که بیشتر جواب می دهد.
8. مذاکره کنید
همیشه مذاکره بهترین روش برخورد با کودک لجباز است. برای آنها معمول است که وقتی به آنچه می خواهند دست نمی یابند دست به کار می شوند. اگر میخواهید آنها به شما گوش دهند، باید بدانید چه چیزی آنها را از انجام این کار باز میدارد. با پرسیدن چند سوال شروع کنید مانند “چه چیزی شما را آزار می دهد؟” “مشکلی هست؟” یا “چیزی میخوای؟” تا آنها را وادار به صحبت در مورد آن کنید. این به آنها می گوید که شما به خواسته های آنها احترام می گذارید و مایلید آنها را در نظر بگیرید.
مذاکره لزوماً به این معنا نیست که شما همیشه به خواسته های آنها تسلیم شوید. همه چیز در مورد ملاحظه کاری و عملی بودن است. به عنوان مثال، ممکن است فرزند شما حاضر نباشد در ساعت معینی به رختخواب برود. به جای اصرار، سعی کنید ساعت خوابی را انتخاب کنید که مناسب هر دوی شما باشد.
9. محیطی مناسب در خانه ایجاد کنید
کودکان از طریق مشاهده و تجربه یاد می گیرند. اگر ببینند که پدر و مادرشان مدام دعوا می کنند، یاد می گیرند که از آن تقلید کنند. اختلافات زناشویی بین والدین می تواند منجر به ایجاد یک محیط استرس زا در خانه شود و بر روحیه و رفتار فرزندان تأثیر بگذارد. بر اساس یک مطالعه، اختلافات زناشویی ممکن است منجر به کناره گیری اجتماعی و حتی پرخاشگری در کودکان شود .
10. دیدگاه کودک را درک کنید
برای درک بهتر رفتار کودک لجباز خود، سعی کنید از منظر او به موقعیت نگاه کنید. خود را به جای فرزندتان بگذارید و سعی کنید تصور کنید که او باید چه شرایطی را تحمل کند تا چنین رفتاری داشته باشد. هرچه بیشتر فرزندتان را بشناسید، بهتر می توانید با لجبازی او مقابله کنید. با کودک همدردی کنید حتی در حالی که تسلیم خواسته های او نمی شوید. می توانید ناامیدی، عصبانیت یا ناامیدی آنها را درک کنید و در عین قاطعیت از آنها حمایت کنید. درک متقابل یکی از راه های برخورد با کودک لجباز است.
اگر کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد یا اگر کودک شما قادر به تمرکز نیست، می توانید با تقسیم کردن تکالیف به کارهای کوچکتر که می توانند در زمان کوتاهی انجام شوند، کمک کنید. می توانید استراحت های کوتاه، یک یا دو دقیقه ای بین کارها قرار دهید تا فعالیت برای آنها استرس کمتری داشته باشد
11. رفتار مثبت را تقویت کنید
مواقعی پیش می آید که نمی دانید برای کنترل خشم و رفتار پرخاشگرانه کودکان لجباز چه کنید. اما اگر بدون فکر واکنش نشان دهید، ممکن است نگرش منفی نسبت به مشکل ایجاد کنید و حتی ناخواسته رفتار منفی آنها را تقویت کنید. به عنوان مثال، کودک شما ممکن است بگوید “نه!” تقریبا به همه چیزهایی که می گویید در مورد آن فکر کنید. آیا زیاد “نه” می گویید؟
یکی از راههای تغییر پاسخهای منفی کودک لجباز، بازی «بله» است، یک استراتژی هوشمندانه که توسط سوزان استیفلمن، درمانگر ازدواج و خانواده توصیه میشود. هنگام انجام این بازی، کودک شما باید به همه چیز «بله» یا «نه» بگوید. سوالاتی مانند “تو عاشق بستنی هستی، نه؟” “آیا عاشق بازی با اسباب بازی های خود هستید؟” یا “آیا می خواهید ببینید فردا دایناسور شما در وان حمام شناور است یا خیر؟” احتمالاً از فرزندتان «بله» دریافت خواهید کرد. هرچه کودک شما بیشتر پاسخ مثبت دهد، بیشتر احساس می کند که شنیده می شود و از او قدردانی می شود.
مقاله ی پیشنهادی: اثرات فریاد زدن والدین بر سر کودکان
منبع: https://www.momjunction.com/articles/effective-ways-to-deal-with-stubborn-kids_0076976/