زمانی اتفاق می افتد که چربی در کبد جمع شود. داشتن مقادیر کمی چربی در کبد طبیعی است، اما مقدار زیاد آن می تواند به یک مشکل سلامتی تبدیل شود. کبد شما دومین عضو بزرگ بدن شماست و به پردازش مواد مغذی از غذا و نوشیدنی ها کمک می کند و مواد مضر خون را فیلتر می کند. چربی بیش از حد در کبد شما می تواند باعث التهاب کبد شود که می تواند به کبد شما آسیب برساند و زخم ایجاد کند. در موارد شدید، این زخم می تواند منجر به نارسایی کبد شود. هنگامی که کبد چرب در فردی که مقدار زیادی الکل مصرف می کند ایجاد می شود، به عنوان بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) شناخته می شود. و در افرادی که الکل زیادی نمی نوشند، به عنوان بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) شناخته می شود. در ادامه به تشخیص علائم کبد چرب و راه های تشخیص آن می پردازیم.
مراحل چرب شدن کبد
کبد چرب ساده
در این نوع کبد چرب، تجمع چربی اضافی در کبد وجود دارد. کبد چرب ساده اگر پیشرفت نکند تا حد زیادی بی ضرر است.
استاتوهپاتیت
علاوه بر چربی اضافی، التهاب در کبد نیز وجود دارد.
فیبروز
التهاب مداوم در کبد اکنون باعث ایجاد زخم شده است. با این حال، کبد هنوز هم می تواند به طور کلی عملکرد طبیعی داشته باشد.
سیروز
زخم شدن کبد به طور گسترده ای پیشرفت کرده است و توانایی کبد مختل شده است. این شدیدترین مرحله است و برگشت ناپذیر است. با این حال، در بسیاری از موارد، کبد چرب علائم قابل توجهی ایجاد نمی کند.
علائم کبد چرب
ممکن است احساس خستگی کنید، یا احساس ناراحتی یا درد در سمت راست بالای شکم خود داشته باشید. برخی از افراد مبتلا به بیماری کبد چرب دچار عوارضی از جمله زخم شدن کبد می شوند. زخم کبد به عنوان فیبروز کبد شناخته می شود. اگر دچار فیبروز شدید کبدی شوید، به آن سیروز می گویند، یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی که می تواند باعث نارسایی کبد شود. آسیب کبدی ناشی از سیروز دائمی است. به همین دلیل بسیار مهم است که در وهله اول از پیشرفت آن جلوگیری کنید. بیماری کبد چرب الکلی (AFLD)مصرف زیاد الکل به کبد آسیب می رساند.
علائم کبد چرب سیروز و راه های تشخیص آن
درد شکم، از دست دادن اشتها، کاهش وزن، ضعف یا خستگی، حالت تهوع، خارش پوست، زردی پوست و چشم ، کبودی یا خونریزی آسان، ادرار تیره رنگ، مدفوع رنگ پریده، تجمع مایع در شکم (آسیت)، تورم (ادم) پاها،خوشه های شبکه مانند رگ های خونی زیر پوست، بزرگ شدن سینه در مردان و گیجی.
برای کمک به جلوگیری از پیشرفت کبد چرب و ایجاد عوارض، پیروی از برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک بسیار مهم است.
انواع کبد چرب
دو نوع اصلی بیماری کبد چرب وجود دارد: غیر الکلی و الکلی. کبد چرب در دوران بارداری نیز ممکن است اتفاق بیفتد، اگرچه این غیر معمول است. کبد چرب حاد بارداری (AFLP) . این نوع کبد چرب زمانی رخ می دهد که در دوران بارداری چربی اضافی در کبد جمع می شود. این یک عارضه نادر اما جدی بارداری است. علت دقیق ناشناخته است، اگرچه ژنتیک ممکن است یک دلیل باشد.
بیماری کبد چرب الکلی (AFLD)
اولین مرحله بیماری کبدی مرتبط با الکل است. اگر التهاب یا عوارض دیگری وجود نداشته باشد، این بیماری به عنوان کبد چرب الکلی ساده شناخته می شود. استئاتوهپاتیت الکلی (ASH) نوعی AFLD است. زمانی است که تجمع چربی اضافی در کبد با التهاب همراه است که به هپاتیت الکلی نیز معروف است. پزشک شما ممکن است ASH را در موارد زیر تشخیص دهد. شما چربی اضافی در کبد خود دارید و کبد شما ملتهب است. شما مقدار زیادی الکل مصرف می کنید. اگر به درستی درمان نشود، ASH می تواند باعث فیبروز کبدی شود. زخم شدید کبد (سیروز) می تواند منجر به نارسایی کبد شود.
کبد چرب بارداری
این نوع کبد چرب معمولاً در سه ماهه سوم بارداری ظاهر می شود. در صورت عدم درمان، خطرات جدی برای سلامتی مادر و نوزاد به همراه دارد. اگر پزشک شما AFLP را تشخیص دهد، می خواهد نوزاد شما را در اسرع وقت به دنیا بیاورد. ممکن است چند روز پس از زایمان نیاز به مراقبت های بعدی داشته باشید. سلامت کبد شما احتمالاً ظرف چند هفته پس از زایمان به حالت عادی باز می گردد.
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) زمانی رخ می دهد که چربی در کبد افرادی که الکل زیادی نمی نوشند تجمع می یابد. اگر چربی اضافی در کبد خود دارید و سابقه مصرف زیاد الکل ندارید، ممکن است تشخیص NAFLD دریافت کنید. اگر التهاب یا سایر عوارض وجود نداشته باشد، این وضعیت به عنوان NAFLD ساده شناخته می شود. استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) نوعی NAFLD است. زمانی است که تجمع چربی اضافی در کبد با التهاب همراه است. پزشک شما ممکن است NASH را در موارد زیر تشخیص دهد: شما چربی اضافی در کبد خود دارید،کبد شما ملتهب است و سابقه مصرف زیاد الکل ندارید. در صورت عدم درمان، NASH می تواند باعث فیبروز کبدی شود. در موارد شدید، این می تواند به سیروز و نارسایی کبد تبدیل شود.
علل بیماری کبد چرب چیست؟
در بیماری کبد چرب، چربی اضافی در سلول های کبدی ذخیره می شود و در آنجا تجمع می یابد. عوامل مختلفی می توانند باعث این تجمع چربی شوند. نوشیدن بیش از حد الکل می تواند باعث AFLD شود. مصرف زیاد الکل می تواند فرآیندهای متابولیک خاصی را در کبد تغییر دهد. برخی از این محصولات متابولیک می توانند با اسیدهای چرب ترکیب شوند و منجر به تشکیل انواع چربی شوند که می توانند در کبد انباشته شوند. در افرادی که زیاد الکل نمی نوشند، علت بیماری کبد چرب کمتر مشخص است. برای این افراد، این امکان وجود دارد که بدن آنها بیش از حد چربی تولید کند یا به اندازه کافی چربی را متابولیزه نکند. یک یا چند مورد از عوامل زیر ممکن است در افرادی که الکل زیادی مصرف نمی‌کنند و به بیماری کبد چرب مبتلا می‌شوند، نقش داشته باشد.
علل بیماری کبد چرب غیر الکلی
چاقی، دیابت نوع 2، مقاومت به انسولین، سطوح بالای چربی به خصوص تری گلیسیرید در خون، سندرم متابولیک، سایر علل بالقوه کبد چرب عبارتند از: بارداری، عوارض جانبی برخی از انواع داروها و برخی از انواع عفونت ها مانند هپاتیت C. مردانی که روزانه 40 تا 80 گرم الکل مصرف می کنند و زنانی که بین 10 تا 12 سال روزانه 20 تا 40 گرم الکل مصرف می کنند در معرض خطر ابتلا به بیماری شدید کبدی مرتبط با الکل هستند. برای مرجع، یک نوشیدنی استاندارد حاوی حدود 14 گرم منبع مطمئن الکل است. علاوه بر مصرف زیاد الکل، سایر عوامل شامل سن بالا، داشتن سابقه خانوادگی بیماری کبدی، مصرف برخی داروها مانند متوترکسات (Trexall)، تاموکسیفن (Nolvadex) و آمیودارون (Pacerone)، سابقه برخی عفونت ها مانند هپاتیت C،سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، کاهش وزن سریع،شرایط ژنتیکی نادر، مانند بیماری ویلسون .
اگر یک یا چند عامل خطر برای بیماری کبد چرب دارید، با پزشک خود در مورد راهکارهای پیشگیری صحبت کنید.
راه های تشخیص کبد چرب توسط پزشک
برای تشخیص کبد چرب، پزشک سابقه پزشکی شما را می گیرد، یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و یک یا چند آزمایش را تجویز می کند. اگر پزشک شما مشکوک باشد که شما ممکن است کبد چرب داشته باشید، احتمالاً از شما سؤالاتی می پرسد. این سوالات شامل سابقه پزشکی خانوادگی شما، از جمله هرگونه سابقه بیماری کبدی، مصرف الکل و سایر عادات، سبک زندگی شما، هر شرایط پزشکی که ممکن است داشته باشید،هر دارویی که ممکن است مصرف کنید، تغییرات اخیر در سلامتی شما. پزشک سایر علائم کبد چرب را بررسی می کند. مثلا اگر دائم خسته هستید، ممکن است از دست دادن اشتها یا سایر علائم غیرقابل توضیح را تجربه کرده باشید .
معاینه بدنی برای بررسی التهاب کبد
پزشک ممکن است شکم شما را لمس یا فشار دهد. اگر کبد شما بزرگ شده باشد، ممکن است آن را احساس کند. با این حال، ممکن است کبد شما بدون بزرگ شدن ملتهب شود. پزشک شما ممکن است نتواند تشخیص دهد که کبد شما با لمس ملتهب شده است یا خیر.
آزمایشات خون
در بسیاری از موارد، بیماری کبد چرب پس از نشان دادن افزایش آنزیم های کبدی در آزمایش خون تشخیص داده می شود. به عنوان مثال، پزشک ممکن است آزمایش آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و تست آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) را برای بررسی آنزیم های کبدی شما تجویز کند. اگر علائم یا نشانه‌های بیماری کبدی در شما ایجاد شده باشد، یا ممکن است به عنوان بخشی از آزمایش خون معمول برای شما تجویز شود، ممکن است پزشک شما این آزمایش‌ها را توصیه کند. افزایش آنزیم های کبدی نشانه التهاب کبد است. بیماری کبد چرب یکی از علل بالقوه التهاب کبد است، اما این تنها علت نیست.
اگر نتایج آزمایش شما برای افزایش آنزیم های کبدی مثبت باشد، پزشک احتمالاً آزمایش های بیشتری را برای شناسایی علت التهاب تجویز می کند.
مقاله ی پیشنهادی:نوشیدنی های لاغر کننده ای که معجزه می کنند
